Φιλοσοφία του Έρωτα

Οι Ιάπωνες έχουν μια ιδιαίτερη παράδοση σχετικά με τον έρωτα και έχουν αναπτύξει μια ειδική έννοια για το ερωτικό ειδύλιο (ρεν΄ άι). Στην αρχαία Ιαπωνία υπήρχε ένα είδος πάθους με σεξουαλικές αποχρώσεις (κόι) αλλά χωρίς έρωτα (άι). Στη Δύση, απο την εποχή των Ελλήνων ακόμα γινόταν ο διαχωρισμός ανάμεσα στον έρωτα (love) και την αγάπη (agape)- αγάπη του Θεού για την ανθρωπότητα. Ο έρωτας ξεκίνησε ως μια έννοια σωματικής επιθυμίας, βαθμιαία όπως υπερέβη αυτήν την σημασία και μπήκε στη σφαίρα των ιδεών (της ανώτατης βαθμίδας στην οποία φτάνει ο λόγος) όπου και ολκληρώθηκε στη φιλοσοφία του Πλάτωνα. η αγάπη απο την άλλη μεριά είναι πνευματική, τελείως διαχωρισμένη απο την σωματική επιθυμία και είναι αυτή που εξαπλώθηκε αργότερα ως χριστιανικό ιδανικό.
Ομοίως και στην Ευρώπη η αγάπη και ο έρωτας αντιμετώπιζόταν πάντα ως αντίθετες καταστάσεις. Η λατρεία της γυναίκας στον μεσαιωνικό ιπποτισμό είχε ως βάση την ερωτική αφοσίωση (eros) στην Παρθένο Μαρία, ενώ ταυτόχρονα είναι αλήθεια πως το υψηλότερο ιδανικό του ιπποτισμού ήταν η αγάπη με μια μορφή τελείως διαχωρισμένη απο τον σωματικό έρωτα.
Τα πρώτα ευρωπαϊκά ιδανικά του πατριωτισμού φαίνεται ότι είχαν επίσης την αγάπη (agape) ως θεμέλιο τους. Δεν θα ήταν υπερβολικό να πούμε ότι στην Ιαπωνία δεν υπάρχει αυτό που λέγεται αγάπη κάποιου για την πατρίδα του. Όπως δεν υπάρχει και η αγάπη για μια γυναίκα. Στον πνευματικό ορίζοντα των Ιαπώνων έρωτας και αγάπη είναι συγχωνευμένα. Όταν η αγάπη για μια γυναίκα ή έναν άντρα είναι αγνή και καθαρή, δεν διαφέρει απο την πίστη και την αφοσίωση σε έναν άρχοντα. Σ΄ αυτήν ακριβώς την έννοια βασιζόταν ο "έρωτας για την αυτοκρατορική οικογένεια" (ρένκετσου νο τζο) στα τέλη της περιόδου Τογκουκάουα, που προετοίμαζε το συναισθηματικό έδαφος για την μετέπειτα λατρεία του αυτοκράτορα.
το προπολεμικό αυτοκρατορικό σύστημα κατέρρευσε, δεν έχει καταρρεύσει όμως και η ιαπωνική έννοια του έρωτα, που στηρίζεται στην ακλόνητη πίστη πως ό,τι απορρέει απο καθαρή, αυθόρμητη ειλικρίνεια οδηγεί άμεσα σ΄ ένα ιδανικό για το οποίο αξίζει να αγωνιστείς, ακόμα και να πεθάνεις αν είναι ανάγκη. Εδώ έχει την πηγή της η φιλοσοφία του Τζότσο για τον έρωτα.

Γιούκιο Μισίμα
Η Ηθική Των Σαμουράι Στη Σύγχρονη Ιαπώνια.
Εκδόσεις Ερατώ
Μετάφραση Γιώργος Βλάχος

Eugene Delacroix. La Liberté guidant le peuple.