Ex Machina, ποια είναι ‎τα όρια της ανθρώπινης συνείδησης?

Ex Machina (2015)

By Alex Garland

Μιά ταινία που δεν χάνεται από τους ρέκτες του sci-fi αν και το θέμα της τα τελευταία χρόνια έχει κινηματογραφηθεί σχεδόν όσο και το κορίτσι-αγαπάει-αγόρι-αγόρι-αγαπάει-σπορ.
Τζίνιους καινοτόμος επιχειρηματίας του Ιντερνετ (η ταινία μας σπρώχνει να φανταστούμε το αφεντικό της Google) φτάνοντας σε ένα σημαντικό στάδιο στο σχέδιο του για δημιουργία τεχνητής νοημοσύνης καλεί στο απομονωμένο στα βουνά καταφύγιο του νεαρό ευφυέστατο υπάλληλο του ώστε να τσεκάρει τι πραγματικά έχει καταφέρει μέχρι τώρα.
Κι εκεί μέσα από μιά δοκιμασία Τούρινγκ (έχεις πετύχει τεχνητή νοημοσύνη αν μία μηχανή κατά τη διάρκεια συνομιλίας με έναν άνθρωπο καταφέρει να τον πείσει ότι μιλά με έναν άλλο άνθρωπο).
Ο νεαρός αρχίζει να συνομιλεί με το ρομπότ που έχει ένα γλυκύτατο γυναικείο πρόσωπο ενώ όλα τα άλλα μέλη του είναι εμφανώς μηχανικά. Επίσης μία ζεστή φωνή που ξεχειλίζει κατανόηση και αμεσότητα.
Στην πορεία θα αναδυθούν διάφορα λογικά, φιλοσοφικά μέχρι και θρησκευτικά ερωτήματα που η ομορφιά της ταινίας είναι ότι χωρίς να δίνει έτοιμες τις απαντήσεις τα αφήνει να εγκατασταθούν στο μυαλό σου και να δουλεύουν εκεί κατά τη διάρκεια της.
Τι κάνει ένα άνθρωπο; Από τι συνίσταται;
(Δευτερεύον ερώτημα -αλλά μόνον όσον αφορά το πομπώδες του πράγματος και όχι τη σημασία του- τι είναι χειρισμός;)
Η Λογική σίγουρα μπορεί να αναπαραχθεί -πόσο μάλλον όταν μπορείς να κάνεις streaming τις αναζητήσεις όλων των ανθρώπων και να τις αλγοριθμοποιήσεις- και να παραμείνει Λογική.
Τα συναισθήματα όμως; Μία τέλεια μίμηση συναισθήματος είναι τελικά συναίσθημα; Μία μηχανή που θα προσομειώνει τέλεια όλες τις συγκινήσεις των ανθρώπων, θα παράγει ατόφια συγκίνηση απ την πηγή, θα αναζητάει συγκίνηση, είναι πλέον άνθρωπος; Δικαιούται το βασικό ανθρώπινο αγαθό, την ελευθερία;
Η απάντηση δεν είναι φυσικά εύκολη αλλά προσωπικά θα κατέληγα ότι οτιδήποτε αναζητά την ελευθερία σίγουρα δεν είναι πλέον μηχανή.
Η ταινία δεν σ αφήνει σίγουρο ούτε όμως γι αυτό καθώς έρχεται και σε τσιγκλάει με τη σκέψη "κι αν η επιθυμία για ελευθερία κωδικοποιηθεί κι αυτή; Αν η επιθυμία αυτή πάρει την μορφή της επιθυμίας για απεριόριστη πληροφορία;"
Οι τέσσερις πρωταγωνιστές αντιπροσωπεύουν διάφορετικές διαβαθμίσεις στο 4-Δ φάσμα της ανθρώπινης συνειδητότητας χειραγωγώντας το δικό σου συναίσθημα κατά βούληση. Στο τέλος δεν ξέρεις με ποιόν είσαι και γιατί.
Όπως είπα, η ταινία είναι must αλλά αν με βαζαν να διαλέξω μεταξύ αυτής και του Her θα διάλεγα την δεύτερη.

 Γιάννης Μωραϊτης