Ο νεαρός τότε Spike Lee παρουσίασε στο κοινό ένα έργο που κατέληξε να γίνει ένα από τα πιο αδιαφιλονίκητα κλασικά αριστουργήματα της μεγάλης οθόνης που βασίζεται σε τραγικό αληθινό γεγονός. Εκρηκτικό έργο, διηγείται τις συνθήκες κάτω από τις οποίες μια πολυφυλετική συνοικία του Μπρούκλιν κατρακυλά στη βία κατά την διάρκεια μιας ασφυκτικά καυτής καλοκαιρινής μέρας.
Στόχος του σκηνοθέτη ήταν το έργο του να αποτελέσει έναν στοχασμό πάνω στην ευρύτερη έννοια του ρατσισμού καθώς στην Αμερική της δεκαετίας του '80 σημειώθηκαν απειλητικές φυλετικές ισορροπίες. Κάτι που μας θυμίζει έντονα το σήμερα.
Η σκηνοθεσία άλλοτε απότομη και περίεργη τραβώντας πλάνα από ασυνήθιστες γωνίες (γεγονός που τονίζει επιτυχημένα την διαφορετικότητα των φυλών) άλλοτε χιουμοριστική (αλησμόνητη η παρουσία του radio Dj, Samuel L. Jackson) και καυστική, αλλά πάντα υπό τους ήχους και την καθοδήγηση του «Fight The Power» των Public Enemy που έχει καθοριστικό ρόλο στην πλοκή, χτίζει την πιο επίκαιρη και βαθιά μελέτη πάνω στις διαφυλετικές σχέσεις.
Η ολοκλήρωση της τρίτης πράξης του σεναρίου καλεί τον θεατή να προβληματιστεί για το τι είδε. Αλλά όχι μόνος του. Το θέμα σηκώνει πολύ συζήτηση.
Ο Lee εμπνεύστηκε τον τίτλο της ταινίας του από ένα γνωμικό του έγχρωμου ακτιβιστή Μάλκολμ Χ, μιας από τις σημαντικότερες προσωπικότητες που πέρασαν ποτέ από τα χρονικά της ανθρωπότητας.
Στο τέλος της ταινίας, πριν τους τίτλους τέλους, εμφανίζονται στην οθόνη δύο ρητορικά χωρία, ένα δια στόματος του ηγέτη Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και το επόμενο από τον Μάλκολμ Χ. Και οι δύο υπήρξαν από τους σπουδαιότερους εκπροσώπους της μαύρης φυλής. Και οι δύο δολοφονήθηκαν.
Αξίζει να αναφερθεί κατά λέξη τουλάχιστον ένα από τα δύο:
"Nομίζω ότι υπάρχουν πολύ καλοί άνθρωποι στην Αμερική, αλλά υπάρχουν κι αρκετοί κακοί άνθρωποι στην Αμερική και οι κακοί φαίνεται να έχουν όλη την εξουσία και να βρίσκονται στις θέσεις εκείνες που εμποδίζουν, μπλοκάρουν, όσα εσείς και εγώ έχουμε ανάγκη. Κι επειδή έτσι το έχει η κατάσταση, εσείς και εγώ πρέπει να συντηρούμε το δικαίωμα του να κάνουμε οτιδήποτε είναι εφικτό προκειμένου να βάλουμε ένα τέλος σε αυτήν την κατάσταση-χωρίς αυτό να σημαίνει ότι υπερασπίζομαι τη βία, αλλά συνάμα δεν είμαι ενάντια στη χρήση βίας σε περίπτωση αυτοάμυνας. Δεν αποκαλώ καν βία την αυτοάμυνα. Την αποκαλώ εξυπνάδα."
Μάλκολμ Χ
Ένα έργο που δέχτηκε πόλεμo από τα τότε μέσα και κριτικούς, λίγο πριν την προβολή του στις αμερικάνικες αίθουσες (αφού καταχειροκροτήθηκε στην παγκόσμια πρεμιέρα της στο φεστιβάλ Καννών που προηγήθηκε). Ο "πόλεμος" ξεκίνησε με αφορμή την αποχώρηση των συντελεστών από τα στούντιο της Paramount η οποία ζήτησε από τον Spike Lee να αλλάξει το τέλος, να του δώσει (τι άλλο?) μια πιο χαρούμενη ατμόσφαιρα. Ως απάντηση ήρθε η άρνηση και η μετέπειτα αναζήτηση για νέα στέγη η οποία βρέθηκε στην Universal. Oι φωνές των Αμερικανών κριτικών έσκουζαν πως με η ολοκλήρωση της ιστορίας που ο δημιουργός είχε διαλέξει, θα προκαλούσε έντονες διαμάχες και εντάσεις και πως οι νεαροί, μαύροι κυρίως, θεατές, θα έπαιρναν το παράδειγμα του νεαρού πρωταγωνιστή. Φυσικά και δεν σημειώθηκαν επεισόδια. Εμείς ευγνωμονούμε ακόμη και σήμερα, 26 χρόνια μετά, την αρνητική απόφαση του Lee στο να προσφέρει ένα παραμυθένιο τέλος.
Παρασκευή Γιουβανάκη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου