Interstellar

Ας καταθέσω λοιπόν κι εγώ μερικές σκέψεις κι απόψεις για το Interstellar.
Υπάρχουν πράγματα που κανείς κατανοεί καλά κι άλλα λιγότερο καλά. Αν κάποια περιοχή στον κινηματογράφο νομίζω ότι κατανοώ καλά και μπορώ να εκφέρω και άποψη, είναι αυτή των ταινιών επιστημονικής φαντασίας και δη των δυστοπιών. Ναι, το Interstellar είναι μία δυστοπία. Μία οικολογική δυστοπία για να είμαστε ακριβείς.
Πώς πήγα να τη δω; Με ένα χτυπημένο από ελιά μάτι (κανονική ελιά, από αυτές που τρώμε-αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία που θα σας πω άλλη φορά). Όμως, έστω τραυματίας, ως sci-fi buff επεβάλλετο να τη δω τη συγκεκριμένη νύκτα για δύο λόγους: Πρώτον, επειδή ακριβώς εκείνη τη νύκτα το Φίλαι προσεδαφίστηκε στον Churyumov–Gerasimenko κι αν δεν ξέρετε τι μόλις είπα, αυτοδιαγραφείτε από φίλοι, ούτε να σας ξέρω δε θέλω και δεύτερον και σημαντικότερον επειδή κάθε Τετάρτη το εισιτήριο φωτιά των 10,5 € στα Village δίνει ένα ακόμη δώρο με έναν κωδικό της Cosmote.
Η ταινία λοιπόν απαρτίζεται από δύο μέρη. Εμβόλιμα επίσης θα δείτε ορισμένα flashbacks ή ακριβέστερα flashforwards (prolepses) στο ύφος και με την ίδια σκηνοθετική λειτουργία του Europa Report (ένα υποτιμημένο Ευρωπαϊκό διαμαντάκι-θα σας μιλήσω γι ‘ αυτό άλλη φορά) με πιο λελογισμένη χρήση ωστόσο, ώστε να μην χαλάει τον ειρμό και το βύθισμα του θεατή στην ταινία (κάτι που για μένα, όταν το πετυχαίνει μία ταινία είναι κεφαλαιώδες).
Στο πρώτο μέρος λοιπόν, έχουμε μία Γη φλεγμαίνουσα. Υπερπληθυσμός, κλιματική αλλαγή κτλ., έχουν πραγματικές και σοβαρές επιπτώσεις στην καθημερινότητα των ανθρώπων του πρώτου κόσμου πλέον. Μία Αμερική που καταρρέει με πινελιές ρεαλισμού από αφηγήσεις στα flashforwards. Ο Νόλαν θέλει να καταγγείλει κι αυτό γίνεται ολοφάνερο. Κι όχι μόνο ένα πράγμα αλλά πολλά. Ας γυρίσουμε όμως στο στόρι.
Αγροτική Αμερική. Καταστροφές καλλιεργειών που είναι πλέον μονοκαλλιέργειες ενός μοναδικού υβριδίου των ελάχιστων ειδών που καταφέρνουν πλέον να επιβιώσουν. Καταγγέλλει πάλι ο Νόλαν την πρακτική αυτή, τις μεγάλες εταιρείες που παράγουν ΓΤΟ και τις πρακτικές εγκατάλειψης των παλαιών ποικιλιών. Σοδειές καίγονται για να καταστρέψουν τον (μάλλον μεταλλαγμένο άγρια) περονόσπορο που τρώει τα πάντα (ο Νόλαν θέλει να διευκολύνει τους γνώστες εξ ημών που ξέρουν για την Ιρλανδία και την πατάτα και τον λιμό, αλλά μετά το κάνει ακόμη πιο εύκολο βάζοντάς το στην αφήγηση).
Ο πρωταγωνιστής Μακόνεχι είναι ένας νυν αγρότης πρώην πιλότος-μηχανικός, η πάστα από την οποία φτιάχνονται οι αστροναύτες. Και είναι νυν αγρότης, διότι, όπως καταγγέλει πάλι ο Νόλαν, έχουμε ως είδος εγκαταλείψει την καινοτομία χάριν της παραγωγής και απλής επιβίωσης. Έχουμε κόψει τις επενδύσεις στο διάστημα, την έρευνα, την τεχνολογία αιχμής, χάριν πιο ταπεινών κι επίγειων πραγμάτων που όμως είναι θνησιγενή εγγενώς χωρίς το ζωογόνο αέρα του καινούργιου. Αναφέρεται προφανέστατα στην εγκατάλειψη των περιπετειών στο διάστημα της δεκαετίας του ’60 που μας έκαναν περήφανο ως είδος (και τους Αμερικανούς ακόμη περισσότερο). Μάλιστα, η αναφορά σε όλα αυτά πλέον διώκεται (υπερβολικούλης, αλλά δεν είναι δα και το χειρότερο της ταινίας αυτό, μην τρομάζετε όμως, δεν έχει πολλά μεμπτά). Ο Μακόνεχι έχει επίσης μία πανέξυπνη κόρη που τελευταίως έχει ένα «φάντασμα» στο δωμάτιό της. Αυτό πετάει βιβλία από τη βιβλιοθήκη. ***SPOILER ALERT*** (ψυλλιάζεσαι κατευθείαν ότι το φάντασμα είναι ο πατέρας της από το μέλλον, άλλη διάσταση κτλ. που θέλει να επικοινωνήσει μαζί της, και σκέφτεσαι «σιγά ρε Νόλαν, δεν μπορούσες να σταθείς λίγο καλύτερα εδώ;» αλλά τέλος πάντων ***END OF ALERT***
Να μην τα πολυλογώ, κάπως αποκωδικοποιούν τα «μυστηριώδη μηνύματα» ***SPOILER ALERT*** και βρίσκουν συντεταγμένες μίας μυστικής τοποθεσίας που η καταργηθείσα στο μέλλον NASA (οι γνωστές καταγγελίες…) κατασκευάζει ένα διαστημόπλοιο για να στείλει αστροναύτες προς αναζήτηση πλανητών προς αποικισμό. Για την ακρίβεια, αυτό είναι το δεύτερο μέρος της αποστολής, καθώς μία δωδεκάδα αστροναύτες έχει ήδη εντοπίσει τρεις υποψήφιους πλανήτες. Εδώ εμφανίζεται, πάντα με το μαγικό του τρόπο και υποβλητικός Μάικλ Κέιν ως ο εγκέφαλος της όλης επιχείρησης ***END OF ALERT***.
Και περνάμε στο δεύτερο μέρος της ταινίας μετά το μακρό κι απαραίτητο πρώτο μέρος. Ξέχασα να πω πως ήδη έχει εμφανιστεί κι ένα στρατιωτικό ρομπότ-βοηθός (εγώ θα μιλήσω για αναφορά στην Οδύσσεια του Διαστήματος, καθώς πολύ μου έκανε για τον μονόλιθο και μάλιστα τρία τέτοια εμφανίζονται και στην ταινία μας). Το ταξίδι ξεκινά με τέσσερις αστροναύτες, μεταξύ των οποίων και η Χάθαγουέι, που, ειρήσθω εν παρόδω, δεν την έχω και πολύ σε υπόληψη, αλλά τέλος πάντων, εν προκειμένω, εδώ δεν είναι και αποτυχία. Γενικώς, το κάστινγκ είναι καλό και τα πρόσωπα δένουν με το στόρι, όχι σαν τη μόδα που έχει πιάσει το Χόλυγουντ τελευταία, ντε και καλά να μας πείσουν με κάτι μπέιμπι φέις παιδάκια και κοπελίτσες για βαριούς ρόλους, ουστ!
***ΑΠΟ ΔΩ ΚΑΙ ΚΑΤΩ ΦΟΥΛ SPOILER ALERTS ΠΑΤΕ ΜΕΤΑ ΤΑ ΑΣΤΕΡΑΚΙΑ ΓΙΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ-ΒΑΘΜΟ***
Το διαστημόπλοιο ξεκινά να επισκέπτεται τους πλανήτες έναν έναν. Εδώ φυσικά έχουμε ένα μεγάλο φάουλ του Νόλαν, που αποχαλινώνεται σταδιακά και συμπιέζει το χρόνο εξωφρενικά, σε σημείο που ούτε κρυοΰπνος δεν χρειάζεται για να πάνε οι ήρωες (ή όσοι μένουν-σιγά μη δεν το περιμένατε κι αυτό) από τον έναν στον άλλον. Φυσικά, χρησιμοποιούν την πιο ισχυρή βαρυτική σφεντόνα που υπάρχει στη φύση, μία μαύρη τρύπα, αλλά όχι κι έτσι ρε Νόλαν. Μία ακόμη εξωφρενική σύμβαση είναι ότι πλησιάζοντας σημεία που αλλοιώνεται ο χρόνος λόγω βαρύτητας οτιδήποτε θα καταστρεφόταν. Σκεφτείτε έναν αστροναύτη που τα πόδια του τραβιούνται σε μία τεράστια βαρυτική προκρούστεια κλίνη με παλιρροϊκή δύναμη τόνων σε σχέση με το κεφάλι του ή ένα διαστημόπλοιο που υπόκειται σε ανάλογες τεράστιες δυνάμεις. Αφού καλέ μου σκηνοθέτα ταινία φτιάχνεις, γιατί δεν βάζεις και μία εφεύρεση (λ.χ. ένα βαρυτικό φακό κτλ.) να το μπαλώσεις κάπως; Τέσπα, συνεχίζω. Καλοί οι πλανήτες, ενδιαφέρον το κάθε μικροστόρι-περιπέτεια που εξελίσσεται πάνω τους και πάμε για τη μεγάλη προ του φινάλε σκηνή, όπου ο Μακόνεχι εισέρχεται στη μαύρη τρύπα (καμία σχέση με εκείνη την σαχλούτσικη έστω κλασική ταινιούλα του Ντίσνεϋ του ’79) και εισέρχεται… στη βιβλιοθήκη της κόρης. Και της σπρώχνει βιβλία προσπαθώντας να επικοινωνήσει μαζί της με μορς. Να της πει πράματα. Γιατί όχι άλλο τρόπο; Ο Νόλαν μας λέει ότι μόνο η βαρύτης ταξιδεύει στο χρόνο. Γιατί στη βιβλιοθήκη; Ο Νόλαν δε μας λέει. Φτου σου! Πώς βρέθηκε κείθε; Εγώ θα περίμενα άλλα όντα, ο Νόλαν μας λέει «εμείς» εξελιγμένοι σε πενταδιάστατοι την κάναμε τη δουλειά. Τώρα, γιατί τόσο εξελιγμένοι περιμέναμε το ανθυποόν αστροναύτη να σώσει τους προγόνους μας, μου θυμίζει χριστιανικές αφηγήσεις περί σωτηρίας του είδους και εδώ πάσχει πολύ το σενάριο. Πες ρε Νόλαν ότι είναι άλλοι που δεν θέλουν να πολυπαρέμβουν, βάλτους έστω να πουν κι αυτοί μια κουβέντα. Όοοοχι, εμείς. Όλο εμείς. Τέσπα.
Τελικά, ο Μακόνεχι βγαίνει από την τρούπα, πάει σε ένα διαστημικό σταθμό που έχει μετακομίσει μέρος της ανθρωπότητας (όπως σε εκείνη τη φόλα, το Ελύζιουμ ντε!) και βρίσκει την κόρη γριά και χαιρετιένται και πάει για την μπιρμπιλομάτα τη Χάθαγουέι που έχει πάει να αποχαιρετίσει-θάψει τον αγαπητικό της στον τρίτο πλανήτη και κλέβει ένα διαστημόπλοιο από τον διαστημικό σταθμό σαν καουμπόι (που είναι, αλλά το γάμησες Νόλαν, το γάμησες ντιπ).
***END OF SPOILER ALERTS***
Συνολικά ο Νόλαν έπιασε κάτι δύσκολο: Ήθελε να καταγγείλει πολλά, να πει πολλά, να ανακατέψει πολλά. Να έχει βάθος και πλάτος στην ιστορία που μας αφηγείται. Κατά τη γνώμη μου το καταφέρνει αρκετά ισορροπημένα. Δεν πλάθει εξίσου όμορφα όλους τους χαρακτήρες-είναι και πολλοί πανάθεμά τους-αλλά ασχολείται επισταμένως. Στο κάτω κάτω τον βοηθάει και το καλό κάστινγκ. Είναι στις σημαντικότερες ταινίες επιστημονικής φαντασίας που έχω δει; Ναι, αναμφίβολα μέσα στις 10-20 πρώτες. Έχει ανακρίβειες; Όχι πολλές, αλλά έχει. Προσπαθεί όμως πολύ. Είναι πειστικό το δυστοπικό μέλλον της; Αρκετά, με μερικές παρατηρήσεις. Πάντως, είναι καλογυρισμένη, έχει ωραία εφέ, διαστημόπλοια, ωραίο διάστημα, πλανήτες, λεπτομέρεια στα τεχνολογικά στοιχεία, τι άλλο θέλουμε εμείς τα βλαμμένα με την επιστημονική φαντασία για να περάσουμε καλά δυο ώρες και να συζητάμε άλλες δέκα και βάλε;
Δεν ανέφερα επίσης τη μουσική αλλά και τους υποβλητικούς ήχους, τα υπόκωφα και σχεδόν αδιόρατα μπάσα πχ που τόνιζαν σκηνές. Το Τάδε έφη Ζαρατούστρα και ο Γαλάζιος Δούναβης είναι επίσης αναφορές στην Οδύσσεια, για να μην πούμε για τη σκηνή με το λευκό φως παντού, γυρνώντας το πάλι στην εικόνα. Γενικά, η παρακολούθησή της θέλει στάθμες υψηλές και καλό σύστημα, όπως των καλών σινεμά ή ενός καλού home cinema, με subwoofer, dolby surround κτλ., που όμως θα πρέπει να ακούγεται κάπως δυνατά για τα κλουβάκια μας.

Αργύρης Μπίρης